- Tên thường gọi: cây xoan ta
- Tên khoa học: Melia azedarach Linn
Cây xoan ta là cây thân gỗ lớn, có thể đạt chiều cao từ 10 đến 15 mét, thậm chí lên đến 20 mét khi trưởng thành. Thân cây thẳng, vỏ cây có màu xám trắng hoặc hơi nâu, bề mặt vỏ thường có vân dọc và hơi sần sùi.
Lá xoan ta có dạng lá kép lông chim, mọc so le, có màu xanh nhạt. Lá có rìa hơi nhăn và mép có răng cưa nhỏ. Lá xoan có mùi đặc trưng, hơi hăng, có thể xua đuổi côn trùng, đặc biệt là sâu bọ.
Hoa xoan có màu tím nhạt hoặc trắng, rất thơm, nở thành chùm ở đầu cành. Hoa thường nở vào mùa xuân, tạo cảnh quan đẹp mắt và thu hút nhiều ong bướm. Hoa có 5-6 cánh, với một đài hoa màu vàng bên trong.
Quả xoan có hình tròn nhỏ, màu xanh khi còn non và chuyển sang màu vàng nâu khi chín. Quả chứa hạt có độc tố (đặc biệt là chất alkaloid), có thể gây ngộ độc nếu ăn phải. Tuy nhiên, hạt xoan cũng được dùng để xua đuổi côn trùng.
Rễ xoan có hệ thống rễ phát triển mạnh, giúp cây bám chắc vào đất, phù hợp để trồng làm cây phòng hộ chống xói mòn.
