- Tên thường gọi: cây vải
- Tên khoa học: Litchi chinensis
Cây vải trưởng thành có chiều cao trung bình từ 10-15 mét, một số cây có thể cao tới 15-20m. Tán cây thường rộng, hình mâm xôi hoặc bán cầu, đường kính tán khoảng 8-10 mét. Thân cây có đường kính lớn, vỏ màu xám hoặc nâu, tương đối nhẵn. Cành non có màu nâu đỏ, sau chuyển sang màu xám.
Cây vải có bộ rễ phát triển, bao gồm rễ cọc và nhiều rễ bên. Rễ cọc có thể ăn sâu đến 1,6 mét ở cây trồng từ hạt hoặc ghép trên gốc khỏe. Tuy nhiên, ở cây chiết cành, rễ thường ăn nông hơn, tập trung ở độ sâu 0-60 cm và lan rộng gấp 1,5-2 lần tán cây. Cây vải có khả năng chịu hạn khá tốt nhờ bộ rễ khỏe.
Lá vải là lá kép lông chim, mọc so le, dài khoảng 15-25 cm và có 2-8 lá chét ở hai bên, không có lá chét ở đỉnh. Mép lá phẳng, không gợn sóng. Lá non có màu đỏ đồng hoặc nâu đỏ, sau khi trưởng thành chuyển sang màu xanh đậm.
Hoa vải nhỏ, màu trắng ánh xanh lục hoặc trắng ánh vàng, mọc thành chùm dài tới 30 cm ở đầu cành. Trên cùng một cây có thể có hoa đực, hoa cái và hoa lưỡng tính. Thời gian nở hoa của một cây kéo dài khoảng 30-40 ngày, và hoa thường nở vào ban ngày (6-10 giờ). Hoa đực và hoa cái thường không nở cùng lúc, do đó cần trồng xen các giống khác nhau để tăng khả năng thụ phấn.
Quả vải là loại quả hạch, có hình cầu hoặc hơi thuôn, đường kính khoảng 3-4 cm. Vỏ quả khi chín có màu đỏ tươi hoặc đỏ thẫm, sần sùi và dễ bóc. Bên trong là lớp cùi thịt màu trắng mờ, mọng nước, vị ngọt thơm đặc trưng và giàu vitamin C. Ở giữa quả có một hạt màu nâu đen, kích thước khoảng 2 cm chiều dài và 1-1,5 cm đường kính. Hạt vải có vị hơi đắng và chứa độc tố nhẹ, không nên ăn.
Hạt vải có kích thước khác nhau tùy thuộc vào giống. Vải thiều có hạt nhỏ (4-5mm), trong khi một số giống vải khác có hạt lớn hơn (dài 20mm, đường kính 1cm).